ویسکوزیته روغن موتور چیست؟

روغن به عنوان یک محصول روانکار با ایجاد فیلم نازک و چسبیدن روی سطح قطعات، جلوی اصطکاک، سایش، خوردگی و در نهایت تولید گرما را می گیرد. ویسکوزیته روغن باید به اندازه ای باشد که بتواند به راحتی و بدون کمترین فشار بین قطعات جریان یابد. از طرفی، نباید چنان شل باشد که قابلیت روانکاری آن ضعیف باشد و نتواند روی سطوح بچسبد.

ویسکوزیته روغن، غلظت، قوام و سنگینی روغن روانکار است. هر چقدر ویسکوزیته بیشتر باشد، غلظت روغن بیشتر می شود و در برابر جریان، مقاومت بالاتری نشان می دهد. ویسکوزیته روغن موتور، معیاری برای اندازه گیری مقاومت در برابر جریان است. شما با استفاده از ویسکوزیته، می توانید بفهمید که روغن در دماهای مختلف، با چه غلظتی، چقدر جریان دارد و چسبندگی آن به چه صورت است.

در این مقاله از پرفلوب قصد داریم با شما در مورد ویسکوزیته روغن صحبت کنیم و بررسی کنیم که چرا غلظت روغن مهم است. پرفلوب برند روغن موتور و انواع محصولات روانکار با کیفیت و ویسکوزیته بسیار مناسب است که برای تمام خودروهای بنزینی و دیزلی روغن موتور دارد. از روغن موتور بنزینی پرفلوب دیدن نمایید و با محصولات روانکار این برند بیشتر آشنا شوید.

ویسکوزیته روغن موتور چیست و چه اهمیتی دارد؟ 

ویسکوزیته روغن دقیقاً غلظت و سنگینی روغن است که در تحت شرایط دمایی مختلف جریان پذیری آن تغییر می کند. اصطلاح ویسکوزیته یا گرانروی فقط مختص روغن موتور نیست بلکه برای همه انواع محصولات روانکار بکار می رود.

ویسکوزیته یا گرانروی معیاری برای مقاومت روغن در برابر جریان است. با افزایش دما، ویسکوزیته کاهش (رقیق) و با کاهش دما افزایش (غلیظ) می‌یابد. به همین خاطر است که روغن در تابستان در دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد بسیار راحت‌تر از زمستان در دمای منفی ۲۵ درجه سانتی‌گراد جریان می‌یابد.

روغن به عنوان یک محصول روانکار با ایجاد فیلم نازک و چسبیدن روی سطح قطعات، جلوی اصطکاک، سایش، خوردگی و در نهایت تولید گرما را می گیرد. غلظت روغن باید به اندازه ای باشد که بتواند به راحتی و بدون کمترین فشار بین قطعات جریان یابد. از طرفی، نباید چنان شل باشد که قابلیت روانکاری آن ضعیف باشد و نتواند روی سطوح بچسبد.

ویسکوزیته، آب‌بندی روغن‌ها را تحت تاثیر قرار می دهد و ممکن است میزان مصرف روغن را کم و زیاد کند. علاوه بر این، یکی از مواردی که روی سهولت استارت یا عملکرد ماشین‌آلات در شرایط دمایی مختلف، به‌ویژه در آب و هوای سرد، تاثیر می گذارد، همین غلظت یا ویسکوزیته روغن است.

بیایید منظور از ویسکوزیته را ساده تر توضیح دهیم.

مفهوم ویسکوزیته روغن یعنی میزان مقاومتی که یک سیال یا مایع در برابر جاری شدن از خود نشان می دهد. به عنوان مثال ویسکوزیته آب نسبت به عسل قطعاً خیلی کمتر است، یعنی خیلی زودتر جاری می شود. در روانکارهای صنعتی هم به همین شکل است. ویسکوزیته روغن موتور بر اساس نوع مصرف در موتور و بسته به اینکه موتور قدیمی یا فناوری جدید دارد، متفاوت است.

معنی اعداد روی روغن موتور چیست؟

ویسکوزیته روغن موتور با یک سری اعداد و حروف نوشته می شود که در بخش های بعدی به طور مفصل آن را توضیح می دهیم. مثلا روغن 10W40 یا 20W50 که هر چه عدد قبل از W بزرگتر باشد، یعنی ویسکوزیته بالاتر و روغن غلیظ تر است. ویسکوزیته روغن 20W50 بیشترین مقاومت سیال در مقابل جاری شدن را دارد.

همچنین بخوانید: نحوه تشخیص روغن موتور اصلی و تقلبی

انواع ویسکوزیته روغن موتور

ویسکوزیته روغن موتور توسط انجمن مهندسین خودرو (Society of Automotive Engineers) یا SAE دسته بندی می شود. رتبه‌بندی SAE از اعداد ۰ تا ۶۰ برای تعیین درجه ویسکوزیته روغن موتور استفاده می‌کند. اعداد ۰ تا ۲۵ برای هوای سرد و زمستانی است و اعداد ۳۰ تا ۶۰ برای هوای گرم و تابستانی هستند بر اساس استاندارد ویسکوزیته روغن این انجمن، انواع ویسکوزیته روغن موتور  به دو دسته تک گرید و مولتی گرید تقسیم می شود:

• روغن تک درجه ای (مونو گرید): این نوع روغن دارای ویسکوزیته دمای پایین است. مثل روغن SAE 40 که فقط یک عدد ویسکوزیته دارد. روغن های تک درجه بیشتر در موتورهای با فناوری ساخت قدیمی بکار می رود و بر اساس اینکه دمای موتور چقدر بالا می رود، روغن با ویسکوزیته بالاتر و یا پایین تر استفاده می شود.
• روغن چند درجه ای (مولتی گرید): این نوع روغن مناسب چهارفصل است. مثل روغن SAE 10W40 که دو عدد ویسکوزیته دارد. حرف W مخفف Winter (زمستان) است. حرف قبل از W ویسکوزیته روغن موتور برای استفاده در زمستان است. حرف بعد از W برای استفاده در تابستان و زمانی که دمای موتور به شدت بالا می رود. از روغن با ویسکوزیته مولتی گرید، برای طیف گسترده ای از دماها در شرایط آب و هوای مختلف استفاده می شود و برای موتورهای مدرن کاربرد مناسب دارد.

دو نوع اصلی ویسکوزیته روغن وجود دارد: ویسکوزیته سینماتیکی (با نام مستعار مطلق) و ویسکوزیته دینامیکی. ویسکوزیته دینامیک روغن خاصیتی است که نیروی مورد نیاز برای جریان روان کننده را تعیین می کند. ویسکوزیته سینماتیکی روغن خاصیتی است که نشان می دهد روان کننده با چه سرعتی در هنگام اعمال نیروی درون موتور جریان می یابد.

برای اندازه گیری انواع ویسکوزیته روغن موتور از دو واحد رایج زیر استفاده می شود:

• cp (سانتی پواز) واحد ویسکوزیته مطلق یا دینامیک است.
• cSt (سانتی استوک) واحد ویسکوزیته سینماتیکی است.

هر چه عدد سانتی پواز و سانتی استوک بیشتر یاشد، روغن غلیظ و چسبنده تر است.

همچنین بخوانید: روغن موتور خودرو پرفلوب Purflube 10W40 SL مخصوص پژو ۲۰۶ و ۲۰۷– حجم ۳٫۵ لیتر

جدول ویسکوزیته روغن موتور مونو گرید

جدول گرانروی روغن موتور SAE 30

دما  [°C]	ویسکوزیته دینامیک  [mPa.s]	ویسکوزیته سینماتیک   [mm²/s]	دانسیته  [g/cm³]
0	1124.10	1257.25	0.8941
10	491.10	553.20	0.8878
20	239.39	271.56	0.8815
30	128.42	146.70	0.8754
40	74.55	85.76	0.8693
50	46.43	53.80	0.8630
60	30.58	35.69	0.8569
70	21.17	24.89	0.8506
80	15.28	18.10	0.8444
90	11.42	13.62	0.8383
100	11.316	13.648	0.8291

 

چرا در موتورهای جدید از روغن با ویسکوزیته پایین تر  استفاده می شود؟

وقتی به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه می کنید، نوع روغن مصرفی و گرید ویسکوزیته مناسب موتور در آن را مشاهده می کنید. ویسکوزیته این روغن بر اساس فناوری ساخت موتور و بسته به شرایط کاری موتور خودرو، توسط سازنده پیشنهاد می شود.

موتورهای قدیمی که جنس بدنه و قطعات آن از آلیاژهای سخت تر و به اصطلاح با خلل و فرج و درزهای بیشتری همراه است، از روغن موتور با ویسکوزیته بالاتر استفاده می کنند. غلظت بالای روغن باعث می شود که روانکاری بهتر صورت گیرد و در مواقعی کار درزبندی را انجام دهد.

اما، هر چقدر که موتور مدرن تر باشد و به لحاظ مهندسی جدیدتر، نیاز به روغن های با ویسکوزیته پایین تر می تواند در آن بیشتر احساس شود به دلیل اینکه اساساً روغن دیگر نمی تواند از خلل و فرج و چیزهای دیگری که در واقع داخل موتور است خارج شود و فرار کند.

همچنین بخوانید: بهترین روغن موتور برای سمند ef7

شاخص ویسکوزیته چیست و چه اهمیتی دارد؟

در بحث ویسکوزیته روغن موتور، یک اصطلاح فنی به نام شاخص ویسکوزیته وجود دارد که رابطه بسیار مستقیم با غلظت روغن و دما کارکرد موتور دارد.

شاخص ویسکوزیته چیست؟

همه روغن‌ها به یک شکل به تغییر دمای مشخصی واکنش نشان نمی‌دهند. بسیاری از روغن‌ها توانایی مقاومت در برابر تغییرات گرانروی ناشی از تغییر دما را دارند. این ویژگی به عنوان شاخص گرانروی یا Viscosity Index (VI) روغن شناخته می‌شود. هرچه VI روغن بیشتر باشد، گرانروی آن کمتر تحت تأثیر تغییرات دما قرار می‌گیرد.

مزایای روغن‌های با VI بالاتر عبارتند از:

• افزایش کلی گرانروی در دماهای بالاتر که منجر به کاهش مصرف روغن و سایش کمتر می‌شود.
• کاهش گرانروی در دماهای پایین‌تر که باعث بهبود استارت و کاهش مصرف سوخت می‌شود.

اگر یک روغن موتور شاخص ویسکوزیته بالاتری داشته باشد، بهتر است یا فرقی نمی کند؟!.

بیایید ابتدا شاخص ویسکوزیته را تعریف کنیم.

برای اینکه بخواهیم شاخص ویسکوزیته را توضیح دهیم، باید به سراغ تعریف اولیه آن برویم که می گوید:

«شاخص ویسکوزیته (Viscosity Index) میزان تغییرات ویسکوزیته نسبت به دما است. بر اساس قواعد نیوتونی هر چقدر که یک مایع یا سیال در دمای بالاتری  قرار بگیرد گرانروی یا ویسکوزیته کمتری را خواهد داشت و بالعکس هر چقدر که این تغییرات دمایی کمتر روی ویسکوزیته اثرگذار باشد، یعنی اینکه روغن ما دارای شاخص ویسکوزیته بالاتری است».

اینکه شاخص ویسکوزیته مهم است یا خیر، باید گفت بله، شاخص ویسکوزیته تاثیر بسیار زیادی روی کیفیت روغن پایه دارد.

هر چقدر که شاخص ویسکوزیته روغن موتور بالاتر باشد، رسوبی که تولید می شود از قبیل رسوبات کوک، کربنی، وارنیش و لاک و چیزهای دیگر، کمتر در موتور ایجاد می شود و از طرف دیگر میزان بخاراتی که در واقع ناشی از داغ شدن این روغن تولید می شود، نیز به حداقل می رسد و یا می تواند به صفر برسد.

متاسفانه در رابطه با روغن هایی که در 6 تا از پالایشگاه ها کشور و 4 تا شرکت پالایشگاهی کشورمان تولید می شود، با این داستان روبرو هستیم که هر روز برای افزایش تولید و کاهش قیمت، اقدام به پالایش کمتر و یا اصطلاحا شاخص ویسکوزیته روغن موتور پایین تر برای محصولات می کنند. این اتفاق منجر به این می شود که اگر روغنی که قرار بوده 1000 ساعت بتواند بدون بخار و بدون تولید رسوب به فعالیت خودش ادامه دهد، بدون اینکه اصطلاحا آن فیلم روانکاری خودش را از لحاظ قدرت حفظ، از دست بدهد، هر روز این داستان دارد کمتر می شود.

طول عمر روغن ها پایین تر می آید، نیاز به سرریز و اضافه کردن روغن، نیاز به تعویض های خیلی زود هنگام تر،  اصطلاحاً اینتروال های کوتاه تر تعویض روغن، می تواند بیشتر بشود که این به لحاظ اقتصادی شما را مجبور به پرداخت هزینه های بیشتر می کند. شما باید روغن موتور بیشتری را خرید بکنید، روغن بیشتری را مصرف کنید و به لحاظ کارکرد و نگهداری نیز به موتور خسارت وارد می شود. از اینرو، یکی از جنبه های کلیدی انتخاب روانکار موتور مناسب، ویسکوزیته روغن است.

همچنین بخوانید: تفاوت روغن موتور SL، SM و SN

ویسکوزیته روغن موتور چند است؟

در زیر جدول ویسکوزیته روغن موتور چند خودرو پرطرفدار آورده شده است:

ویسکوزیته روغن موتور خودرو	فصل گرما	فصل سرما
ویسکوزیته روغن موتور 206	20W50	10W40
ویسکوزیته روغن موتور تیبا	20W50	10W-40
ویسکوزیته روغن موتور ریو	10W-40	5W-30
ویسکوزیته روغن موتور لیفان	10W-4	5W-40
ویسکوزیته روغن موتور پژو 405	5W-30	10W-40 5W-40
ویسکوزیته روغن موتور پژو پارس	15W-40	10W-40
ویسکوزیته روغن موتور هایما	10w40 SN	10w40 SN
ویسکوزیته روغن موتور KMC	SAE 10W-40	SAE 5W-30
ویسکوزیته روغن موتور JAC	SAE 10W-40	SAE 5W-30
ویسکوزیته روغن موتور فیدیلیتی	SAE 10W-40	SAE 5W-20

 

جالب است بدانید، هر چقدر بازه ویسکوزیته روغن موتور بیشتر باشد، برای انواع موتورها با فناوری ساخت قدیمی و جدید کاربرد دارد؛ البته قیمت آن نیز گرانتر است.

همچنین بخوانید: بهترین روغن موتور برای TU5

سخن پایانی

ویسکوزیته، ضخامت یا جریان روغن موتور، مهمترین چیزی است که در انتخاب روغن موتور باید در نظر گرفته شود. جنبه های مختلفی مانند راحتی رانندگی، راندمان سوخت، تمیزی موتور و عملکرد کلی خودرو می تواند تحت تاثیر ویسکوزیته روغن موتور مورد استفاده در یک وسیله نقلیه قرار گیرد. از آنجایی که استفاده از روغن موتور با ویسکوزیته مناسب، متناسب با عادات راننده و شرایط رانندگی می تواند هزینه سوخت را کاهش دهد و عمر موتور خودرو را افزایش دهد، در انتخاب روغن موتور با ویسکوزیته مناسب موتور خود باید دقت کنید.

برای خرید بهترین روغن موتور با ویسکوزیته مناسب خودرو خود، با قیمت عالی و کیفیت بی نظیر به سایت پرفلوب مراجعه کنید. همچنین می توانید روغن موتور را به قیمت همکار خرید کنید و از آفرها و پیشنهادهای همواره تخفیف پرفلوب بهره مند شوید. برای اطلاعات بیشتر با شماره تلفن 02188624489  تماس بگیرید.