اکسیداسیون روغن موتور واکنش روغن و اکسیژن است که به مرور زمان و به دلیل حرارت، وجود ناخالصی در روغن، میزان فرسودگی موتور ایجاد می شود. اکسیداسیون یکی از دلایل اصلی خراب شدن روغن موتور است.
روغن موتور نقش بسیار مهمی در عملکرد خودرو دارد. روغن اصطکاک بین قطعات موتور را کاهش می‌دهد، از آن‌ها در برابر ساییدگی و خوردگی محافظت می‌کند و همچنین گرمای ایجاد شده در موتور را خارج می‌کند. اما با گذشت زمان، روغن موتور ممکن است خراب شود و کارایی خود را از دست بدهد. یکی از دلایل اصلی این اتفاق، پدیده‌ای به نام اکسیداسیون، واکنش اکسیژن و روغن است.
در این مقاله می‌خواهیم بفهمیم اکسیداسیون چیست، چگونه روی روغن موتور تأثیر می‌گذارد و چرا برای صاحبان خودروها مهم است.
اکسیداسیون چیست؟
اکسیداسیون، واکنش اکسیژن و روغن، یک فرایند شیمیایی است. وقتی اتفاق می‌افتد که یک ماده با اکسیژن ترکیب می‌شود. این فرآیند در طبیعت بسیار رایج است. مثلاً وقتی فلز زنگ می‌زند، در واقع در حال اکسید شدن است. اما فقط فلزات نیستند که اکسید می‌شوند؛ مواد دیگری مانند روغن موتور هم می‌توانند اکسید شوند.
در واکنش اکسیداسیون، الکترون‌ها بین مواد جابه‌جا می‌شوند و این باعث تغییر در ساختار ماده می‌شود. مثلاً فلزات ممکن است ضعیف و شکننده شوند یا مواد غذایی ممکن است فاسد شوند و طعمشان تغییر کند. اکسیداسیون به دلیل تأثیر گسترده‌ای که روی مواد مختلف دارد، از جمله روغن موتور، بسیار مهم است.
اکسیداسیون چگونه روغن موتور را خراب می‌کند؟
وقتی روغن موتور اکسید می‌شود، غلیظ‌تر شده و سیالیت خود را از دست می‌دهد. این تغییر در غلظت (ویسکوزیته) باعث می‌شود روغن نتواند به راحتی در موتور جریان پیدا کند. در نتیجه، توانایی روغن برای روان‌کاری قطعات متحرک موتور به شدت کاهش می‌یابد. این موضوع باعث می‌شود قطعات موتور بیشتر دچار سایش و پارگی شوند و در نهایت، عمر موتور کوتاه‌تر شود.
علاوه بر این، با پیشرفت اکسیداسیون، مواد مضری مانند لجن، لاک و مواد شیمیایی اسیدی در روغن ایجاد می‌شوند. این مواد می‌توانند به موتور آسیب برسانند و عملکرد آن را مختل کنند.
وقتی روغن به خوبی از عهده روان‌کاری برنمی‌آید، دمای موتور افزایش پیدا می‌کند. این افزایش دما خود باعث تسریع اکسیداسیون بیشتر روغن می‌شود و یک چرخه معیوب ایجاد می‌کند. اگر اکسیداسیون کنترل نشود، ممکن است نیاز به تعمیر و نگهداری مکرر موتور داشته باشید، مصرف سوخت خودرو افزایش یابد و در بدترین حالت، موتور به طور کامل خراب شود.
چه عواملی بر اکسیداسیون روغن موتور تاثیر می گذارند؟
اکسیداسیون روغن موتور می‌تواند با سرعت‌ها و شدت‌های مختلف اتفاق بیفتد. عوامل مختلفی بر این فرآیند تأثیر می‌گذارند و آگاهی از این عوامل به صاحبان خودروها کمک می‌کند تا برنامه‌های تعمیر و نگهداری خودروی خود را بهینه‌تر کنند. در ادامه به برخی از این عوامل مهم اشاره می‌کنیم:
۱. دما
موتور در حین کار گرما تولید می‌کند و اگر این گرما به خوبی کنترل نشود، می‌تواند دمای روغن را افزایش دهد. دمای بالا باعث می‌شود مولکول‌های اکسیژن و روغن سریع‌تر با هم واکنش دهند و فرآیند اکسیداسیون تسریع شود. کنترل دما به ویژه در موتورهای پرقدرت یا خودروهایی که معمولاً بارهای سنگین حمل می‌کنند، بسیار مهم است.
همچنین بخوانید: علت خروج بخار روغن از درب روغن
۲. آلاینده‌ها
وجود ناخالصی‌ها در روغن موتور می‌تواند فرآیند اکسیداسیون را تسریع کند. این ناخالصی‌ها می‌توانند شامل آب، گرد و غبار، دوده های ناشی از احتراق ناقص و حتی براده‌های فلزی باشند. این مواد به عنوان کاتالیزور عمل می‌کنند و باعث می‌شوند روغن سریع‌تر خراب شود.
۳. طراحی و وضعیت موتور
موتورهای مدرن با دقت بالاتری ساخته می‌شوند و از متریال پیشرفته‌تری استفاده می‌کنند که می‌توانند تأثیر اکسیداسیون را کاهش دهند. اما موتورهای قدیمی یا موتورهایی که به خوبی نگهداری نشده‌اند، ممکن است دچار رسوبات یا سایش‌های داخلی شوند که این موضوع باعث می‌شود روغن زودتر خراب شود.
۴. زمان
اکسیداسیون روغن نه تنها در خودروهای در حال استفاده اتفاق می‌افتد، بلکه در خودروهای کم‌استفاده و آنهایی که بیشتر اوقات در پارکینگ خوابیده اند، رخ می‌دهد. حتی وقتی موتور خاموش است، اکسیژن هوا می‌تواند با روغن واکنش دهد و باعث اکسیداسیون شود. بنابراین، خودروهایی که به ندرت استفاده می‌شوند نیز ممکن است در طول زمان از تأثیرات منفی اکسیداسیون روغن آسیب ببینند.
با توجه به این عوامل، تعویض به‌موقع روغن موتور و استفاده از روغن‌های با کیفیت می‌تواند به کاهش تأثیر اکسیداسیون و افزایش عمر موتور کمک کند.
چگونه از اکسیداسیون روغن جلوگیری کنیم؟
اگرچه اکسیداسیون روغن موتور یک فرآیند طبیعی است، اما راه‌هایی وجود دارد که مالکان خودرو می‌توانند با استفاده از آن‌ها اثرات این فرآیند را کاهش دهند. در ادامه به برخی از این روش‌ها اشاره می‌کنیم:
۱. تعویض منظم روغن
ساده‌ترین و مؤثرترین راه برای مقابله با اکسیداسیون روغن، تعویض به‌موقع آن است. با رعایت فواصل تعویض روغن پیشنهادی توسط سازنده خودرو یا حتی تعویض زودتر از موعد در شرایط سخت (مانند رانندگی در ترافیک سنگین یا حمل بارهای سنگین)، می‌توانید مطمئن شوید که موتور همیشه با روغن تازه و با کیفیت بالا کار می‌کند.
همچنین بخوانید: نکات مهم خرید و تعویض روغن موتور خودرو از زبان متخصص
مقاله مرتبط: بهترین زمان تعویض روغن موتور خودرو
۲. استفاده از روغن با کیفیت بالا
روغن‌های موتور با کیفیت بالا معمولاً حاوی ترکیباتی مانند آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که به طور فعال با اثرات اکسیداسیون مقابله می‌کنند. این افزودنی‌ها با خنثی کردن مواد شیمیایی محرک اکسیداسیون، عمر روغن را افزایش می‌دهند. همچنین، روغن‌های مصنوعی در مقایسه با روغن‌های معمولی، مقاومت بیشتری در برابر اکسیداسیون دارند و گزینه بهتری برای محافظت از موتور هستند.
پرفلوب برای جلوگیری از اکسیداسیون زودرس در تمام روغن و محصولات روانکار خود از ادتیو ضد اکسیداسیون درجه یک استفاده می کند. پکیج ادتیو در فرمولاسیون ساخت روغن موتور پرفلوب خارجی و وارداتی است. با خرید روغن پرفلوب از موتور خودرو خود بهتر محافظت کنید.
۳. نگهداری مناسب روغن
محیط نگهداری روغن، چه در ظرف و چه در موتور، بسیار مهم است. برای جلوگیری از اکسیداسیون زودرس، روغن را در جای خشک، خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید. این کار به حفظ کیفیت روغن کمک می‌کند.
۴. تعمیر و نگهداری موتور
با تعویض قطعات فرسوده، تمیز کردن یا تعویض فیلترهای مسدود شده و رفع مشکلاتی که ممکن است باعث گرم شدن بیش از حد موتور شوند، می‌توانید عمر روغن را افزایش دهید. یک موتور سالم و به‌درستی نگهداری شده، کمتر باعث تخریب روغن می‌شود.
همجنین بخوانید: علت روشن شدن چراغ روغن موتور را بدانید
۵. نظارت و بررسی روغن
بررسی منظم وضعیت روغن (مانند رنگ، قوام و بوی آن) می‌تواند نشانه‌های اولیه اکسیداسیون را آشکار کند. همچنین، انجام تجزیه و تحلیل دوره‌ای روغن (Oil Analysis) می‌تواند اطلاعات دقیقی درباره کیفیت روغن و نشانه‌های اکسیداسیون اولیه ارائه دهد. این روش به ویژه برای خودروهای خاص یا شرایط کاری سخت بسیار مفید است.
با رعایت این نکات، می‌توانید اثرات اکسیداسیون روغن را کاهش داده و عملکرد و عمر موتور خودروی خود را بهبود بخشید.پ
همچنین بخوانید: چرا روغن موتور سیاه می شود؟
سخن آخر
برای صاحبان خودروها، درک فرآیند اکسیداسیون و تأثیر آن بر روغن موتور بسیار مهم است. با دانستن این موضوع، می‌توانید بهتر از موتور خود مراقبت کنید و با تعویض به موقع روغن موتور، از خرابی‌های احتمالی جلوگیری کنید. روغن موتور تازه و با کیفیت می‌تواند عملکرد موتور را بهبود بخشد و عمر آن را افزایش دهد.
در کل، اکسیداسیون یک فرآیند طبیعی است که می‌تواند روغن موتور را خراب کند و به موتور آسیب برساند. با تعویض منظم روغن موتور و استفاده از روغن‌های با کیفیت، می‌توانید از موتور خود در برابر این فرآیند محافظت کنید و عملکرد آن را در بهترین حالت نگه دارید.
برای خرید روغن موتور با کیفیت، درجه یک، قیمت مناسب و همواره با تخفیف از سایت پرفلوب دیدن نمایید و یا با شماره تلفن 02188624489 تماس بگیرید.